Als je op controversiële onderwerpen afwijkt van de links-liberale norm, ben je direct een fascist of een Racist

"De haat tegen andersdenkenden (Rechts) is enorm"

Kort nadat filmmaker Marijn Poels (42) vorig jaar zijn film over het klimaat - The Uncertainty Has Settled - in een volle zaal in Berlijn in première had laten gaan, kreeg hij een vreemd telefoontje. In zijn klimaatdocumentaire stelt Poels vragen bij de huidige onrust rond de opwarming van de aarde. Hij laat er onder anderen gerenommeerde wetenschappers in aan het woord - onder wie de stokoude wis- en natuurkundige Freeman Dyson - die de klimaatmodellen, zoals ook het KNMI die hanteert, verwerpen als ondeugdelijk.

Hysterie
Poels’ conclusie: de klimaathysterie is vooral een hype van politici en lobbyisten. „Zo is nog altijd niet bewezen dat mensgemaakte CO2 schuld heeft aan de opwarming van de aarde.”

Toen kwam het telefoontje. „Een man, die beweerde dat hij voor Greenpeace werkte, sommeerde mij om mijn film uit roulatie te halen. ’Voordat je echt in de problemen komt. Besef je niet welke risico’s je loopt?”’

De hele avond spookte dat gesprek door Poels’ hoofd. „Waarom zou iemand zoiets doen? Wat is er nou gevaarlijk aan zo’n film?”

"Waarom zou iemand zoiets doen? Wat is er nou gevaarlijk aan zo’n film?"
Al snel maakte Poels’ naïviteit plaats voor verbijstering. Hij kreeg afzeggingen van filmfestivals, die normaal gesproken elke documentaire van hem in hun programma opnemen - hij maakte er al 54, meest over sociale en mensenrechten-thema’s in ontwikkelingslanden. De organisatoren zaten niet te wachten op een politiek incorrecte, klimaatkritische film, zeiden ze. Poels, die zichzelf een ’linkse jongen’ noemt: „Zolang ik voor eigen parochie preek, ben ik welkom. Maar nu ik een kritisch geluid liet horen, durfden ze het niet aan.”


Filmmaker Poels zet vraagtekens bij gevestigde opvattingen.
Bij een vertoning in München waar veel vertegenwoordigers van de ’groene kerk’ aanwezig waren, bleef het doodstil, vertelt Poels. „Ik dacht: ’Oh jee’. Bij de aftiteling: geen applaus, drie minuten stilte. Ik loop naar voren, maak een grapje: ’Tomaten, eieren? Zegt u het maar’. Toen stond er een man op, die zei: ’Wie ben jij eigenlijk? Welke academische titel heb jij? Ik ben chemicus en deze film slaat nergens op. Hoe durf je! Dit is gevaarlijk!’ Hij beende de zaal uit en iedereen begon te klappen. Daar sta je dan, alleen, voor tweehonderd mensen. De helft van de zaal liep weg. Met de blijvers heb ik nog wel een redelijk gesprek kunnen voeren.”

Die ervaring was een eyeopener. „Kennelijk weigeren veel mensen een open debat aan te gaan. Dat is de situatie waar we nu in zitten.”

Fascist
Poels besloot dat zijn volgende film over het wezen van politieke correctheid moest gaan: waarom mag hij niet denken wat hij denkt? Waarom hangt rond zoveel maatschappelijk-politieke thema’s - klimaat, immigratie/integratie, islam, Rusland, Trump, de EU, de multiculturele samenleving, ’diversiteit’ - zo’n hardnekkig taboe op een afwijkend geluid? En waarom is de stemming in veel westerse landen over deze kwesties zo opgefokt?

Op campussen in Noord-Amerika saboteren extreem-linkse studenten colleges van docenten wier denkbeelden hen niet aanstaan. Onafhankelijke denkers, zoals de Canadese cultuurcriticus Jordan Peterson, worden openlijk besmeurd en fysiek geïntimideerd.

In eigen land wordt het huis van politicus Thierry Baudet met verf beklad.

Volle lading
Ook Poels kreeg de volle lading. „Als je op die controversiële onderwerpen afwijkt van de links-liberale norm, ben je direct een fascist of een racist. Conservatieve denkbeelden worden niet op inhoud bestreden, maar verketterd. Ik wilde weten hoe dit komt. Waarom wordt het vrije denken gezien als het Kwaad?”

Het resultaat van Poels’ zoektocht gaat volgende week in Berlijn in première en heet Paradogma, een samentrekking van de termen ’paradigma’ en ’dogma’.

De filmmaker, die met z’n Duitse vrouw, kind en schoonfamilie woont op een boerderij buiten Berlijn, is weer gaan reizen: binnen Duitsland, naar Nederland, Schotland, Rusland, Noorwegen. Hij spreekt met ervaringsdeskundigen, zoals Jordan Peterson, de Duitse beursgoeroe en bestsellerauteur Dirk Müller, de nationalistische Russische ideoloog Aleksandr Doegin, de Schotse hersendeskundige Dave Ward en ook met familieleden van zijn partner, die opgroeiden in de communistische dictatuur van de DDR. „Zij weten hoe het is om niet openlijk je mening te kunnen uiten.”

Paria
Opmerkelijk is de winterse trip naar het verlaten Scandinavische platteland, naar Bjørn Ihler, een linkse vredesactivist die op het Noorse eiland Utøya letterlijk in de loop van massamoordenaar Breivik keek, maar wist te ontkomen. Ihler besloot na die gruwelijke ervaring - Breivik schoot op het eiland tientallen sociaal-democratische jongeren dood - in gesprek te gaan met aanhangers van ’rechts’. In een poging hen te begrijpen. Poels: „Dat hij dat kan, als links-liberaal die zoiets heeft meegemaakt, dat is voor mij enorm hoopvol.”

Maar dit type openheid en nieuwsgierigheid naar de ander is zeldzaam, ervaart Poels. De regel in onze westerse samenlevingen is veeleer dat recalcitrante denkers, die tegen de heersende opinies ingaan, moraliserend en bestraffend worden toegesproken.

Marijn Poels: „De haat tegen andersdenkenden is enorm. ’Jij deugt niet, je bent een slecht mens’, krijg je dan te horen. Zo legt die moraliserende denkpolitie het debat compleet lam. Uiteindelijk moet je wel met de stroom meegaan, anders lig je er uit en ben je maatschappelijk een paria.”

"De haat tegen andersdenkenden is enorm"
Welk mechanisme zit hier achter? Poels, die opgroeide in een boerendorp in Limburg, vroeg het aan Dave Ward, een filosoof in Edinburgh die zich bezighoudt met de relatie tussen emotie en ratio. „Ward maakt duidelijk dat de rede de slaaf is van onze emoties. Als een controversieel thema wordt aangeboord, komt eerst de emotie naar boven en pas dan reageert de ratio. En die ratio wordt vervolgens gekleurd door die eerste emotie. Met andere woorden: het is heel moeilijk om puur rationeel te denken. Daardoor wordt het bijna onmogelijk om elkaar te begrijpen. Je moet in feite zeggen: wacht even, ik voel nu die emotie, ik trek me even terug en ga erover nadenken. Maar dat is heel onnatuurlijk.”

Toch, zegt Poels, zou het goed zijn als meer mensen zich ervan bewust werden dat aan opinies een emotie ten grondslag ligt. „Dat kan ertoe leiden dat je je niet meer onmiddellijk aangevallen voelt als je wordt tegengesproken, maar geprikkeld. Geprikkeld om het gesprek aan te gaan.”

Windmolens
Op zijn eigen, persoonlijke niveau moet Poels, die werkt in een imposante boomhut op z’n boerenerf, telkens kleine oorlogjes uitvechten.

Zoals met de burgemeester van Stendal in de regio Saksen-Anhalt, waar Poels woont. Daar zat de bioscoopzaal een week lang vol. Veel burgers, die zich ergeren aan de horizonvervuilende windmolens rond hun dorpen, waren goed te spreken over Poels’ kritiek op de klimaatlobby. „Toen stopten de voorstellingen. Ik begreep niet wat er aan de hand was en ben naar de eigenaar van de bioscoop gestapt. Bleek dat de burgemeester had ingegrepen. Die was bang dat het verzet tegen windmolens door mijn film zou worden aangewakkerd.”

Niettemin merkt hij dat langzaam maar zeker een kentering op gang komt. „Ik krijg niet alleen positieve reacties uit conservatieve kring, ook veel linkse mensen zeggen dat ze het met mij eens zijn, maar dat ze dat niet durven zeggen in het openbaar. Zij zien mij ook lijden, ze zien mij dat kruis die berg opdragen en zij denken: dat wil ik dus niet, want zij werken in een zorginstelling, in het onderwijs of elders, en als ze mijn films openlijk gaan promoten verliezen ze wellicht hun baan. Dat is de prijs van de politiek-correcte dictatuur.”

"Als ze mijn films openlijk gaan promoten verliezen ze wellicht hun baan. Dat is de prijs van de politiek-correcte dictatuur"
Poels hoopt dat Paradogma de weg vrij maakt voor een rationeler debat.

„Anders glijden we af naar een gespleten samenleving waarin de ander wordt gezien als de vijand. Ik geloof niet dat een andere mening gevaarlijk kan zijn. Maar als je de ander niet wilt begrijpen, sterft de democratie.”

Paradogma gaat op 29 september in Nederlandse première in Maastricht.

Bron: https://www.telegraaf.nl/nieuws/2559567/linkse-filmmaker-bedolven-onder-woede-na-kritische-docu-over-klimaathype

NR