De gemaakte Oekraïnecrisis brengt onbedoeld het einde van de euro dichterbij.

De inflatie stijgt snel. De Europese Centrale Bank zal weinig anders kunnen dan de rente te verhogen. Italië met zijn enorme schuldenberg komt daardoor in de financiële problemen. Wordt er dan, net als bij Griekenland indertijd, een enorm bail-out pakket opgetuigd? En zal Duitsland daarvoor de helft van het Bruto Binnenlands Product (BBP) willen betalen? Johannes Vervloed betwijfelt dat ernstig en ziet het einde van de euro dichterbij komen.

Met minder afname van olie en gas uit Rusland en een gedecimeerde oogst in Oekraïne, de graanschuur van Europa, zal de inflatie in Nederland volgens de Nederlandse Bank over het gehele jaar kunnen oplopen richting de 10%. Voor de gehele eurozone zal dit percentage waarschijnlijk niet veel verschillen. Bij grote inflatie zal de Europese Centrale Bank (ECB) haar goedkoop-geld-beleid – waarmee de torenhoge staatsschuld van Italië al die jaren kon worden gefinancierd – moeten opgeven. Zij zal de rente moeten verhogen om de uit de hand lopende inflatie te bedwingen. Italië zal daardoor in zwaar financieel weer komen en op een staatsfaillissement afkoersen. Tenzij de rest van de EU, net als in het geval van Griekenland in 2012, een gigantisch bail-out pakket optuigt.

Inflatie
Nu de inflatie ook daadwerkelijk de kop opsteekt en verder wordt aangejaagd door de Oekraïne-oorlog komt een doemscenario in beeld. De eerste tekenen van een valutacrisis dienen zich al aan. De eurozone-lidstaten worden vooralsnog door de ECB uit de wind gehouden. Zo koopt de ECB alle Italiaanse obligaties op en houdt de kunstmatig laag gehouden rente de staatsschuld van het land financierbaar, maar niet-eurozone EU-lidstaten komen al in de problemen. De ECB heeft hen inmiddels een reddingsboei toegeworpen. Zo krijgt Polen tien miljard euro om de zloty te stabiliseren.

Renteverhoging
Het is een voorbode van wat de eurozone-lidstaten zelf te wachten staat. Wanneer de ECB haar opkoopbeleid en lage (negatieve) rentebeleid niet langer kan handhaven vanwege uit de hand lopende inflatie, zal zij gedwongen worden de rente te verhogen. Het risico op hyperinflatie via een loon-prijsspiraal wordt anders te groot. Hoewel het gemiddelde van de staatsschuld in de eurozone-landen inmiddels boven de 100% BBP is gestegen, is Italië met 155,3% het grootste zorgenkind. Italië kan met de huidige rentestand van 1,9% de staatsschuld nog financieren. Maar bij een renteverhoging door de ECB van 5% komt het land echter in grote problemen.

Dan is het betalen van rente en aflossing op de staatsschuld niet meer houdbaar. Als de inflatie in de eurozone richting de tien procent gaat, dan valt een dergelijke renteverhoging door de ECB niet uit te sluiten. Het zal in stappen gebeuren, maar met aanhoudende en zeker met nog toenemende inflatie zal de 5% volgend jaar al een feit kunnen zijn.

Als Italië in de problemen komt, komt ook de euro in de problemen. Italië is echter niet Griekenland. Dat land kon met veel moeite worden gered. De Italiaanse economie is tien keer die van Griekenland, met een BBP van 15% van het eurozonegebied. Too big to fail.

Steunfonds
Als dit scenario zich ontvouwt, zal naar ik inschat een nieuw steunfonds à la het Corona Herstelfonds in het leven worden geroepen, ook al heeft minister-president Rutte gezegd dat dit een eenmalige exercitie was. Nederland zal uiteindelijk toch meedoen met een reddingsactie. Een opt-out in een dergelijke situatie, zoals onder meer door Pieter Omtzigt bepleit, is niet realistisch. Je bent lid van de eurozone of niet.

Een ‘beetje lid’ zal door de anderen – en met name Duitsland, dat het verschil zal moeten betalen als Nederland niet meedoet – niet worden geaccepteerd. Dan resteert slechts een Nexit, waarvoor onvoldoende steun bestaat in zowel het parlement als bij de Nederlandse bevolking. Want alléén een vertrek uit de euro, een euro-exit, is volgens de huidige EU-verdragen niet mogelijk. Daarvoor is een verdragswijziging nodig.

Bail-out pakket
Het is te verwachten dat Italië een steunpakket zal krijgen, mogelijk gefinancierd met eurobonds. Maar het zal waarschijnlijk niet genoeg zijn. De staatsschuld van Italië is zo hoog, dat een steunfonds geen soelaas kan bieden. De Europese Raad zal dan – net als indertijd bij Griekenland – een speciaal voor Italië in elkaar getimmerd bail-out pakket optuigen. Een alternatief is er niet, want de financiële markten zitten niet stil. Zij ruiken net als voorheen bij de Griekse eurocrisis bloed en een speculatie tegen de euro zal op gang komen. Want niet alléén Italië zal een probleem hebben. Ook Spanje en uiteraard Griekenland en zelfs Frankrijk zullen hun staatsschuld van meer dan 100% van het BBP vanwege de gestegen rente nauwelijks meer kunnen financieren.

Lagarde
Staat ECB-president Lagarde dan op en zegt zij, evenals haar voorganger Draghi, dat zij whatever it takes zal doen om de euro te redden? Ik vermoed dat de voorzitter van de ECB er ditmaal alleen met woorden niet meer mee wegkomt. De financiële markten zullen boter bij de vis willen zien. Waar het op neerkomt is dat de EU-leiders en de ECB de portemonnee zullen moeten trekken. En niet met een klein bedrag. Geschat wordt dat een bail-out van Italië 2.100 miljard euro zal kosten, van Spanje 850 miljard en van Frankrijk 1.800 miljard. Dat zijn andere bedragen dan de 273 miljard die indertijd voor Griekenland moest worden uitgetrokken om de euro te redden.

Zullen Duitsland, Nederland en andere lidstaten deze enorme bedragen kunnen en willen betalen? Vooral Duitsland, want als economisch sterkste land met het hoogste BBP (3.846 miljard euro) zal Duitsland het overgrote deel van zo’n pakket op moeten hoesten. Is het daartoe bereid? Is het redden van Italië – en daarmee van de euro – de Duitsers 2.100 miljard euro waard, want zoveel gaat het zeker kosten. Het gaat om een bedrag ter grootte van de helft van het BBP van Duitsland, waarbij het Corona Herstelfonds van 800 miljard verbleekt.

Einde euro?
Ik denk dat Duitsland daartoe niet bereid zal zijn; aan de solidariteit met andere lidstaten zit een grens. Als Duitsland het overgrote deel van de 2.100 miljard voor het behoud van de euro dreigt te moeten betalen, is dat een no go. Het is gigantisch veel geld en bovendien is er geen garantie dat het daarbij blijft. Ondanks het Corona Herstelfonds, dat de zuidelijke lidstaten zou moeten dwingen te hervormen en daarmee hun economieën competitiever te maken, divergeren de economieën van Noord- en Zuid-Europa nog steeds. De noordelijke economieën zijn sterk, de zuidelijke zwak. En hoe verder ze uit elkaar groeien, hoe hoger de schulden in het Zuiden zullen oplopen.

Zonder een gigantisch bail-out pakket komen de financiële markten in beweging. De spread tussen de Italiaanse en Duitse obligaties zal groter worden (de Italiaanse worden duurder, waardoor het voor de Italiaanse overheid kostbaarder wordt om hun schuld te financieren) en een herhaling van de Europese schuldencrisis zal plaatsvinden. Ditmaal echter op een veel grotere schaal, een dermate grote schaal dat het redden van de euro niet langer mogelijk is. Dat zou dan ook het einde van de euro betekenen.

Doemscenario
Is dit doemscenario wel reëel, zullen velen van u zich afvragen. Ik zou de vraag anders willen stellen: kan de val van de euro nog voorkomen worden? Want zonder ingrijpende wijzigingen in de relatie tussen de EU en de lidstaten zal het geschilderde scenario zich mijns inziens voltrekken.

Zo’n ingrijpende wijziging zou bijvoorbeeld de mutualisering van alle schulden van de individuele lidstaten kunnen zijn. Een ‘Hamilton moment’. De toenmalige minister van Financiën onder president George Washington kreeg het groene licht om de schulden van de Staten over te nemen en onder beheer van de Federatie te brengen. Als de EU iets dergelijks zou doen – waar federalisten als Sigrid Kaag voor pleiten – wordt het probleem van een dreigend faillissement van Italië niet langer een bijna exclusief probleem voor Duitsland, maar voor de EU als geheel. De EU kan dan op grote schaal obligaties uitgeven – eurobonds – en met dat geld de gemutualiseerde schuldenberg (her)financieren.

Maar ja, dat kan alleen als de EU een heuse federatie wordt, een politieke unie, die dergelijke bevoegdheden heeft.
Daarvoor is draagvlak nodig en een wijziging van de verdragen. Het eerste, laten vele peilingen zien, is er niet en het tweede gaat voorlopig niet plaatsvinden. Tijdens de laatste Algemene Raad hebben twaalf lidstaten, waaronder Nederland, besloten dat de bijna afgelopen Conferentie over de Toekomst van de EU niet tot verdragswijziging mag leiden. Dat is een blokkerende meerderheid.

Zijn er nog andere scenario’s mogelijk? Wellicht, maar ik zie ze niet.

Lees ook:
CENTRALE BANKEN VOORBEREID OP EINDE EURO :
https://www.bnr.nl/nieuws/10185508/centrale-banken-voorbereid-op-einde-euro

Nog even dit: Alles is altijd gratis te lezen, ik ben 14 uur per dag bezig u te informeren.
Wil je me steunen dan kan dat hier– te gek!
Klik link: https://www.whydonate.nl/fundraising/httpssoldaatvandewaarheidactieforumcom/nl

Ik wil graag dit werk door zetten maar het web onderhoud het kost het elk jaar weer meer.
De regering zal me niet steunen en aan reclame doe ik niet dus ik krijg geen ondersteuning voor het vertellen of delen van de waarheid! Zo kan ik nieuws blijven verspreiden!

Hielke Roos